Aflevering 12: Hoe werkt een antislipmat?

Antislipmatten worden vaak beschouwd als een wondermiddel voor ladingbeveiliging, maar is dat wel zo? Uit de vele waarnemingen die ik tijdens het laden heb kunnen doen, blijkt echter dat het beeld in de praktijk vaak heel anders is. Het wordt vaak "erger gemaakt".

Het hoe en wat wordt hieronder uitgelegd.

Allereerst is de Werkingsprincipe van antislipmatten (ARM) worden gepresenteerd.

Tussen alle oppervlakken ontstaat een wrijvingscoëfficiënt door hun ruwheid. Hoe hoog deze is, hangt af van de betreffende combinatie van materialen. VDI-2700 en EN-12195-1 hebben standaardwaarden gedefinieerd in tabellen die meestal kunnen worden gebruikt.

In de praktijk moet de belader echter altijd beoordelen van welke wrijvingscoëfficiënt hij uitgaat om de noodzakelijke beveiligingsmaatregelen te bepalen. Er wordt bijvoorbeeld uitgegaan van een wrijvingscoëfficiënt van µ=0,3 voor europallets op een vrachtwagenlaadruimte met een gezeefdrukte vloer. Dit betekent dat de borgkracht door wrijving 30% van het gewicht van de lading bedraagt.

Over het algemeen wordt aangenomen dat antislipmatten een wrijvingscoëfficiënt van µ=0,6 hebben, wat resulteert in een verdubbeling van de wrijvingskracht tot 60% van het gewicht van de lading. Tot zover de theorie.

Aflevering 12: Hoe werkt een antislipmat?

Helaas ziet de praktijk er vaak heel anders uit. Bij het bepalen van wrijvingscoëfficiënten wordt er altijd vanuit gegaan dat er verder niets tussen de wrijvingspartners zit. Dit is precies de kern van de zaak, want vaak vinden we vuil, viezigheid en andere materialen ertussen.

Een nadere blik op de afbeelding onthult een antislipmat tussen het vuil, waarvoor natuurlijk een wrijvingscoëfficiënt van µ=0,6 werd aangenomen.

Wanneer twee oppervlakken elkaar raken, produceert de normaalkracht (F_N) Microvertanding die weerstand biedt tegen verplaatsing (F_x,y) creëren. Waaruit een wrijvingskracht (F_R) die dit tegengaat.

De Wrijvingscoëfficiënt wordt berekend door de verplaatsingskracht F_x,y door de normaalkracht F_N wordt verdeeld. Het resultaat is een factor die Wrijvingscoëfficiënt µ. Het is zonder eenheid omdat wiskundig de eenheid Newton (N) van de krachten F_x,y en F_N bij het delen.

Als de last zwaarder zou worden onder dezelfde omstandigheden, zou de verplaatsingskracht ook toenemen en dus zouden de verhouding van de krachten en de wrijvingscoëfficiënt µ gelijk blijven.

Dit is ook de reden waarom twee ladingen van verschillend gewicht op ongeveer hetzelfde moment gaan bewegen bij het remmen. Hieruit kan een leuk experiment worden afgeleid voor training in het vastzetten van ladingen.

Deze verhouding is ook de reden waarom het gebied, tenminste in theorie, geen rol speelt, omdat het ook ingekort zou worden bij de berekening.

Als er nu antislipmatten (ARM) worden gebruikt, vullen deze de openingen tussen de microvertanding en wordt er als het ware een minivormverbinding gevormd. Dit verhoogt de verplaatsingskracht en resulteert in een hogere wrijvingscoëfficiënt.

De wrijvingscoëfficiënt van antislipmatten, volgens VDI-2700 blad 14, wordt over het algemeen verondersteld µ=0,6 te zijn.

Een essentiële voorwaarde voor het optimale effect van wrijvingskrachten is een schoon laadgebied. Dit gebied moet voor elk laadproces worden geveegd zodat, indien mogelijk, alleen de twee wrijvingspartners, bijvoorbeeld het laadoppervlak en de palletsleden, met elkaar in contact komen.

Als er antislipmatten zouden worden gebruikt, zouden ook die pas dan hun optimale effect ontwikkelen.

De hieronder beschreven situaties moeten helpen om het effect van de wrijvingskracht optimaal te benutten en fouten of verkeerde inschattingen te voorkomen.

Een fout die vaak wordt gemaakt, is dat de antislipmatten alleen langs de randen van de laadruimte worden gelegd, terwijl er geen matten in het midden liggen. Soms worden ze ook alleen aan de politiezijde gelegd, links in de rijrichting.

Het effect is dat de veronderstelde wrijvingscoëfficiënt van µ=0,6 in geen geval wordt gehaald. Afhankelijk van de situatie kan de controle-instantie de ARM's ook niet in de berekening opnemen omdat ze als ineffectief worden beschouwd.

De antislipkussens zijn te klein en te dun. Dit leidt ook tot verminderde wrijving omdat de palletslede niet volledig gescheiden is van het laadoppervlak. Het grootste deel van de slip is in contact met het laadoppervlak.

De middelste skid wordt vaak niet op ARM geplaatst. Dit kan werken met stabiele europallets in combinatie met dik ARM (> 10 mm) en lastverdeling over het hele oppervlak.

Dit is echter niet het geval bij industriële of eenrichtingspallets (afbeelding rechts). Hier moeten hele stroken onder worden gelegd om een wrijvingscoëfficiënt van µ=0,6 te bereiken.

Hetzelfde ongunstige effect wordt bereikt als de ARM's, hoewel de strook lang genoeg zou zijn, kruiselings onder de palletslede worden geplaatst.

Het grootste deel van de palletvoet komt in contact met het laadgebied. De lader/bestuurder heeft het potentiële voordeel van de antislipmatten weggegeven.

De voeten van laadrekken zijn, ongeacht hun doel, een algemeen probleem, vooral als ze aan de onderkant niet gesloten zijn.

Tijdens het transport schuren de alomtegenwoordige versnellingen de matten, de basis van het frame staat op het laadgebied en het wrijvingsverhogende effect is verdwenen.

Voor praktisch gebruik met een breed scala aan vereisten moeten de antislipmatten minstens 8 mm, of beter 10 mm, dik zijn, zodat de lastdrager met weinig moeite kan worden gescheiden van het laadgebied.

Het doel moet altijd zijn om de lading van het laadgebied weg te bewegen. Daarom zijn ARM-stroken beter dan ARM-pads, omdat ze efficiënter te leggen zijn. In de afbeelding rechts kan de volgende pallet al op de gelegde strook worden geplaatst.

De Afmeting 200x800x8mm is een goed compromis dat veel congestiesituaties kan oplossen.

De afbeelding rechts laat zien hoeveel de ARM vervormd is. Een vervorming/compressie van maximaal 30% van de matdikte is toegestaan. Dit werd hier ruimschoots overschreden.

Voor deze toepassing zouden zware matten nodig zijn, een container op een dieplader. Hetzelfde geldt voor machines en apparatuur als het dragende oppervlak te veel oppervlaktedruk zou veroorzaken.

Als de lading dreigt te kantelen, moet je bedenken dat het kantelproces veel sneller, om niet te zeggen onmiddellijk, begint met antislipmatten. Dit is nog een reden om de lading extra vast te zetten met spanbanden of direct vast te sjorren.

Om het effect van de antislipmatten tijdens het transport te behouden, moet de lading worden beschermd door Ingedrukt houden extra worden vastgezet. Vasthouden betekent een Voorspankracht van ca. 150-200daNDit compenseert verticale versnellingen die de wrijvingskracht zouden verminderen.

De verticale krachtcomponent van directe sjorringen bereikt dit ook, zolang de sjorhoek α niet kleiner is dan 15º.

Uw Sigurd Ehringer.