Aflevering 25: Welke soorten spanbanden zijn er om ladingen vast te zetten?

Het voertuig is klaar. De goederen zijn verpakt en klaar om te worden geladen. Maar welk type spanbanden gebruik ik om mijn lading op de vrachtwagen vast te zetten? Hoeveel banden heb ik nodig en in welke richtingen kunnen de goederen bewegen?

Wat eenvoudig klinkt, vereist kennis van fysica, dynamica en ook kennis van de verschillende opties voor het vastsjorren van lading.

• Hoe kan de wrijvingscoëfficiënt worden verhoogd?
• Wanneer werken de krachten direct, wanneer worden ze gereduceerd?
• Hoe maak je ronde goederen stevig vast?
• Zijn er bevestigingsmogelijkheden op de goederen?

Hieronder laten we je de meest voorkomende soorten sjorringen zien en wat belangrijk is.

In principe kunnen deze worden onderverdeeld in vier gebieden: direct sjorren, diagonaal sjorren, diagonaal sjorren en stroppen . Maar laten we ze eens van dichterbij bekijken.

Verschillen tussen direct vastzetten en vastbinden

• Directe bevestiging
  Hier zorgt de lashing capaciteit (LC) voor het vastzetten van de lading. De uitgeoefende kracht bepaalt de prestaties van de lont.
• Sjorren
  Bij dit type beveiliging zorgt de wrijvingskracht (tussen de laadeenheid en de vloer van het voertuig) voor de beveiliging van de lading. De toegepaste voorspankrachten (STF) zijn hier de beslissende factor.

Diagonaal sjorren

Dit komt relatief vaak voor en vereist slechts lage voorspankrachten (in tegenstelling tot het vastsjorren van spanbanden). De eigenlijke belasting treedt alleen op bij hard remmen, in bochten en bij het wegrijden.

Het belangrijkste punt bij diagonaal sjorren is de juiste hoek van het sjormateriaal. Deze mogen niet te steil zijn, omdat anders de krachten die vrijkomen bij het nemen van bochten of remmen/starten te groot zouden zijn. Eén sjorband zet altijd één van de vier hoeken van de lading vast.

Een lashing calculator is hierbij een betrouwbaar hulpmiddel. Het geeft je betrouwbaar zowel de juiste hoeken als het vereiste aantal (minstens vier, maar vaak meer) wimpers.

Altijd dwars?

Het sjormateriaal is diagonaal bevestigd, maar niet noodzakelijkerwijs kruislings. Er zijn verschillende manieren om een diagonale spanband te bevestigen.

Dit heeft voor de gebruiker het voordeel dat hij de sjorhoek (het vastzetten van apparatuur onder een hoek ten opzichte van de rand van de laadvloer) gunstiger kan beïnvloeden als dat nodig is.

Zoals je kunt zien, variëren de sjorhoeken afhankelijk van hoe de sjoruitrusting is geplaatst. De vastzetkracht is afhankelijk van de volgende factoren:

• LC (lashing capaciteit) van de lashing apparatuur in een rechte trek
• De toegestane trekkracht van de gebruikte sjorpunten
• De verticale en horizontale hoeken waaronder de spanbanden worden aangespannen

Invloed van de sjorhoek

• Als de beveiliging in één richting beter is, wordt de hoek in de andere richting verwaarloosd
• Ongunstige sjorhoeken betekenen dat een hogere LC nodig is om de goederen vast te zetten
• Als de hoeken erg ongunstig zijn, is het zelfs mogelijk dat een hogere LC aan de zijkant nodig is dan aan de voorkant.
• Bij het berekenen/belasten is het daarom heel belangrijk dat alle hoeken opnieuw worden gemeten

Sjorren

Dit type ladingzekering wordt in de praktijk vaak gebruikt. De spanband wordt over de goederen geplaatst (overspannen) en op de vloer van het voertuig gedrukt wanneer deze gespannen is. De wrijvingscoëfficiënten tussen de lading en de vloer van het voertuig creëren een wrijvingsverbinding die de goederen op hun plaats houdt.

Uiteraard vereist dit type ladingzekering vaak een groter aantal sjormiddelen, enz. De verzender kan dit aantal verminderen door wrijvingsverbeterende tussenlagen te gebruiken, zoals antislipmatten of antislippapier.

Als deze antislipvoorzieningen niet worden gebruikt, werkt 0,8 keer het gewicht van de lading in de richting van de bestuurder tijdens een noodstop en 0,5 keer het gewicht van de lading in de richting van de buitenkant van de bocht tijdens het nemen van een bocht. Met een laadgewicht van 5.000 kg zou dit bijvoorbeeld 4.000 kg of ongeveer 4.000 daN naar voren zijn. In bochten zou dit overeenkomen met 2.500 kg, of ongeveer 2.500 daN.

Professionele tip: Let bij het kopen van antislipmatten op VDI-richtlijn 2700 blad 15. Alleen als je er bij aankoop zeker van bent dat de antislipmiddelen aan deze norm voldoen, kun je ervan uitgaan dat je een wrijvingscoëfficiënt van 0,6 kunt toepassen. Naast de algemene duurzaamheid kan het bindmiddelgehalte van een “goedkope” rubberen antislipmat te laag zijn. Hierdoor kunnen afzonderlijke rubberkorrels losraken en kunnen de goederen zelfs versnellen tijdens het remmen.

Spanbanden

Dit is een vorm van direct sjorren. Het sjormateriaal wordt als strop voor, achter of naast de lading geplaatst en aan de sjorpunten op de laadvloer bevestigd.

Hoofd knipperen met palet

Je kunt achterlading relatief eenvoudig zekeren met een koplus. Of als er bijvoorbeeld geen positieve vergrendeling aan de eindwand kan worden bereikt vanwege de verdeling van de belasting, is een kunstmatige eindwand mogelijk. Pallets die op de rand staan, worden met de “gladde” kant tegen de goederen geplaatst. Dit zorgt voor een maximale vermogensoverdracht naar de belasting. De onderstructuur van de pallets biedt ook een houvast voor de spanband wanneer deze er doorheen wordt gehaald.

Zoals bij alle soorten spanbanden is ook hier de juiste hoek van de spanband erg belangrijk. In het geval van een kopgootstuk moet dit minder dan 45° zijn om een hoge verhouding vorm-passing van de sluitkracht te bereiken. Het zwaartepunt van de goederen moet altijd onder het vastzetmateriaal liggen.

Je kunt meer informatie vinden over het aanbrengen van een gootstuk in onze blogpost aflevering 6: Baai of gootstuk – wat is het?

Kopstuk met bevestigingsband

Als alternatief kan een kopgoot ook worden gemaakt met een spanband (rood in de afbeelding) als er bijvoorbeeld geen pallet beschikbaar is.

De spanband neemt de functie over van het omhoog houden van de pallet in het vorige voorbeeld. De horizontale spanband wordt door de spanband geleid (die aan beide uiteinden een lus heeft) en langs de voorkant van de goederen.

We raden ook aan om een lashing calculator te gebruiken om de juiste hoek te bepalen. Het knipperen van het hoofd kan in of tegen de rijrichting plaatsvinden, of alleen in een van de twee lengterichtingen van het voertuig. Het zijdelings zekeren van de belasting moet hier apart worden uitgevoerd.

Kop kruissjorren

Als de lading hiervoor geschikt is, bijvoorbeeld bij blokgoederen, kan ook een kop-kruissjorband worden bevestigd.

Om dit te doen, wordt de bevestigde spanband omhoog geleid over de goederen en terug onder de goederen aan de voorkant naar de andere kant. Ga op dezelfde manier te werk met de tweede spanband.

Dit creëert een frontale kruissjorring met een hoge retentiekracht. Om de vereiste waarden volgens het laadplan te verkrijgen, kan deze variant worden aangevuld met extra spanbanden over de goederen.

Strakke sjorring (zijdelingse sjorring)

Boeksjorren wordt ook in meer detail uitgelegd in onze blogpost aflevering 6, dus hier volgt alleen de belangrijkste informatie. In principe dient stroppen hier als een soort “dropside replacement”, omdat er geen vormsluitende belading kan worden gerealiseerd. Een spanband kan de goederen echter alleen zijdelings vastzetten. Het vastzetten in de lengterichting van het voertuig moet afzonderlijk worden uitgevoerd, bijvoorbeeld door een combinatie met een kopbinder.

Zoals veel soorten spanbanden komt deze variant oorspronkelijk uit de maritieme industrie. Er worden lussen rond de goederen geplaatst en beide uiteinden worden aan het voertuig bevestigd. Het is belangrijk om de lussen tegenover elkaar en symmetrisch te bevestigen. Dit is de enige manier waarop de krachten elkaar kunnen tegenwerken en de lading betrouwbaar kunnen vastzetten. Er moeten echter minimaal 3 stroppen worden gebruikt.

In de rijrichting heeft de baaisjorring bijna geen effect, dus het is het beste om te werken met een positieve pasvorm om wegglijden te voorkomen.

Baai vastzetten met spanbanden (aangebracht op twee verschillende ankerpunten)

Baai spanbanden gecombineerd met een kop spanband van kettingen (met spanband) in de richting van het voertuig

Label op de spanband

Het label van een DIN-sjorband geeft informatie over de voorspankrachten en het maximale laadgewicht dat ermee kan worden vastgezet. De tekening laat de verschillende effecten zien van het specificeren van de waarden voor direct vastzetten en kop vastzetten in tegenstelling tot vastzetten met spanbanden.

Bij het vastsjorren worden de krachten omgeleid, zodat we het hier alleen hebben over de voorspankrachten die met de hand moeten worden uitgeoefend.

SHF = standaardhandkracht (de standaardhandkracht die moet worden uitgeoefend om de ratel aan te spannen)
STF = standaard spankracht (dit is de standaardkracht die wordt overgebracht op de spanuitrusting door te spannen)
LC = Lashing Capacty (beschrijft de treksterkte van een spanband, d.w.z. de maximale draagkracht van een spanband in een rechte lijn)

Aandacht nep

De Europese norm EN 12195-2 bepaalt wat er wel en niet op het label van een spanband moet staan. Toch worden er keer op keer fouten gemaakt, vooral met inferieure goederen uit Azië.

Rechts zie je een voorbeeld dat met een getraind oog snel kan worden herkend als een vervalsing en niet in overeenstemming met de standaard.

Fout 1: Het label toont de uit te oefenen krachten niet in daN maar in kg. Een specificatie in kilogrammen hoort niet thuis op het etiket, de informatie moet altijd in decaNewton worden gegeven.

Fout 2: Het CE-logo komt niet overeen met het officiële teken van de etikettering. Het origineel is halfgekarteld, op het etiket staat dit alleen in schrift (vermoedelijk voor export naar China). Dit voldoet natuurlijk niet aan de CE-markering van de EU.

TIP: Zorg er bij het kopen van spanbanden voor dat de juiste specificaties worden vermeld, zoals EN 12195-2, CE-markering en de juiste specificatie in daN. Dit is de enige manier om er zeker van te zijn dat de sjormachines doen wat ze beloven. Als je hier de kantjes eraf loopt, kan het snel duur worden – en niet alleen tijdens een inspectie

Jens-Hendrik Schmidt